Dzięki rozwojowi technologii, mamy możliwość podróżowania dalej, szybciej i wygodniej. Coraz więcej osób decyduje się na poznawanie nowych kultur, wyznań, podziwianie zabytków sztuki i architektury w odległych zakątkach globu. Odległe podróże mają oczywiście wiele pozytywnych skutków – uczymy się języków, poznajemy ludzi, kultury i zwyczaje. Jednak kiedy przemieszczamy się o tysiące kilometrów, nie sposób wręcz nie odczuć negatywnych tego skutków – jednym z nich jest tzw. „jet lag”.
Czym jest Jet lag?
To syndrom pojawiający się u osób podróżujących samolotem – chodzi tutaj o podróże równoleżnikowe, czyli wschód – zachód, zachód – wschód. Pojawianie się nieprzyjemnych objawów, związane jest ze zmianą strefy czasowej, a co za tym idzie „rozstrojeniem”, naszego zegara biologicznego.
Najdolegliwsze skutki jet lagów to:
- Zaburzenia snu.
- Rozproszenie uwagi.
- Zaburzenia apetytu i problemy żołądkowo – jelitowe.
- Złe samopoczucie
- Dezorientacja
- Przemęczenie
- Bóle głowy
Jet lagi, to skutek dalekich podróży, jednak nasilenie jego objawów uzależnione jest od kilku czynników. Po pierwsze, przyzwyczajenie organizmu – osoby które podróżują bardzo często, mogą po jakimś czasie przyzwyczaić się do zmiany stref czasowych i przestać odczuwać ich skutki. Po drugie, indywidualne cechy organizmu – każdy z nas, lepiej lub gorzej znosi zmiany stref czasowych, w dużym stopniu jest to uzależnione od tolerancji naszego organizmu. Po trzecie, znaczenie ma odległość, czyli to o ile godzin „się przenosimy”. I w końcu po czwarte – kierunek podróży. Wykazano, że przemieszczanie się na wschód, czyli czasowo „w tył”, powoduje większe nasilenie jet laga.
Przyczyny powstawania tego schorzenia, bezpośrednio wiążą się z zaburzeniami homeostazy (zdolność organizmu do utrzymywania stałych procesów/parametrów wewnętrznych). W wyniku zmian strefy czasowej, zmienia się rytm dobowy naszego organizmu oraz uzależniony od niego, dobowy rytm wydzielania hormonów.
Obliczenie różnicy czasu – klucz do spokojnej podróży
Aby w możliwie największym stopniu zminimalizować skutki tego zjawiska, warto przyzwyczaić organizm do nadchodzącej sytuacji, jeszcze zanim wsiądziemy na pokład samolotu. Najlepszym na to sposobem, będzie dostosowanie swojego planu dnia, do nowych godzin. W tym celu, najrozsądniej będzie obliczyć różnicę czasu, między miejscem aktualnego pobytu – a tym do którego się wybieramy. Jak to zrobić? Nic prostszego – wystarczy zapamiętać zasadę, że kierując się na wschód należy godziny dodawać (po jednej, co każde 15 stopni długości geograficznej), natomiast podróżując na zachód, odejmować je. Punktem wyjścia, zawsze jest równoleżnik 0.
Jak zminimalizować skutki jet laga.
Jasnym jest, że nie każdy może pozwolić sobie na dostosowanie planu dnia do strefy czasowej do której się wybiera, jeszcze kilka dni przed podróżą. Jednak nie ma się co martwić, stosowanie się do kilku prostych wytycznych, pomoże wam w spokoju przetrwać urlop czy delegację służbową, nie martwiąc się przemęczeniem czy bezsennymi nocami. By zminimalizować skutki jet laga, należy:
- Porządnie wyspać się przed podróżą
- Zaopatrzyć się w stopery i opaski na oczy do samolotu
- Wygodnie się ubrać
- Nie przejadać się przed podróżą i w jej trakcie
- Jeszcze przed wejściem na pokład przestaw zegarek na nowy czas
- Drzemka w trakcie lotu jest bardzo ważna, dlatego jeśli nie możesz spać weź proszki nasenne
- Unikaj alkoholu i pij dużo wody